อย่างที่เราทราบกันดีว่า พืชสมุนไพรเป็นแหล่งของสารออกฤทธิ์ที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพและความงามมากมาย สารสกัดที่มีประสิทธิภาพมักจะต้องสารออกฤทธิ์ที่เข้มข้น ซึ่งสารสกัดสมุนไพรที่ดีขึ้นกับวัตถุดิบสำหรับสกัดที่มีคุณภาพ จะทำให้เมื่อสกัดออกมาแล้ว จะมีสารออกฤทธิ์ (Active compounds) ปริมาณสูง โดยวิธีสกัดสมุนไพรเข้มข้น แบ่งออกเป็น 2 วิธี คือ 1) การสกัดโดยใช้ตัวทำละลายสกัด(Solvent extraction) และ 2.การกลั่น (Distillation) มักใช้สำหรับทำน้ำมันหอมระเหย
สนใจสร้างแบรนด์ครีมกับโรงงานรับผลิตครีมโรงงานผลิตอาหารเสริมคลิกเพื่อดูรายละเอียดได้
การสกัดโดยใช้ตัวทำละลายสกัด (Solvent extraction)
คือ การสกัดสารออกฤทธิ์ออกจากเนื้อเยื่อสมุนไพร โดยใช้ตัวทำละลายสัมผัสกับเนื้อเยื่อสมุนไพร และทิ้งไว้ตามระยะที่เหมาะสมจนกว่าจะได้สารสกัดสมุนไพรออกมา การสกัดด้วยตัวละลายสามารถทำได้หลายวิธีเช่นกัน ยกตัวอย่างเช่น วิธีมาเซอเรชัน (Maceration) เป็นการหมักสมุนไพรกับตัวทำละลาย จนกระทั่งเนื้อสมุนไพรอ่อนนุ่ม และสารทำละลายแทรกเข้าไปในเนื้อเยื่อสมุนไพร จนได้ผงสมุนไพรออกมา วิธีสกัดแบบนี้ เหมาะที่จะใช้กับสมุนไพรที่ไม่แข็งมาก อย่าง ดอกบัว
การสกัดแบบด้วยวิธีเพอร์โคเลชัน (Percolation)
เป็นการสกัดโดยปล่อยให้ตัวทำละลายไหลผ่านสมุนไพรอย่างช้าๆ เพื่อละลายเอาสารออกฤทธิ์จากสมุนไพรให้ออกมา การสกัดแบบนี้ จะใช้เครื่องมือช่วยสกัดที่ชื่อว่า Percolator เหมาะกับการสักสมุนไพรหลายรูปแบบและไม่ต้องความร้อนในการสกัด
บทความที่เกี่ยวกับ การเลือกซื้อครีมกันแดด นะคะสนใจกดเข้าไปอ่านเลย
การสกัดสมุนไพรแบบต่อเนื่อง (Continuous extraction)
คือการสกัดสมุนไพรที่คล้ายกับวิธีเพอร์โคเลชัน (Percolation) เลย แต่การสกัดแบบต่อเนื่องจำใช้ความร้อนเข้าช่วย ทำให้เกิดตัวทำละลายที่มีจุดเดือดต่ำ ตัวทำละลายจะระเหยแล้ว กลั่นตัวผ่านสมุนไพรซ้ำไปมา จนได้สารสกัดบริสุทธิ์เข้มข้น วิธีสกัดสมุนไพรแบบต่อเนื่อง (Continuous extraction)มักใช้ในกรณีที่ต้องการแยกน้ำมันออกจากสารสกัดบริสุทธ์
การกลั่น (Distillation)
มักใช้ในการสกัดน้ำมันหอมระเหย โดยปกติการกลั่นจะต้องใช้น้ำร้อนหรือไอน้ำเข้าไปแยกน้ำมันหอมระเหยออกมาจากพืช โดยการแทรกซึมเข้าไปในเนื้อเยื่อพืช ความร้อนจะทำให้สารละลายออกมากลายเป็นไอ ปนมากับน้ำร้อนหรือไอน้ำ ข้อดีของการสกัดวิธีนี้คือ สะดวกรวดเร็วและมีค่าใช้จ่ายน้อย ยกตัวอย่างเช่น
การกลั่นด้วยน้ำและไอน้ำ (water and steam distillation) จะใช้ตะแกรงรองของที่จะกลั่นให้เหนือระดับน้ำในหม้อกลั่น ต้มให้เดือด ไอน้ำจะลอยตัวขึ้นไปผ่านพืชหรือตัวอย่างที่จะกลั่น ส่วนน้ำจะไม่ถูกกับตัวอย่างเลย ไอน้ำจากน้ำเดือดเป็นไอน้ำที่อิ่มตัว เป็นไอน้ำที่ไม่ร้อนจัด ซึ่งการกลั่นวิธีนี้ คุณสามารถทำได้เอง เพียงแค่มี หม้อกลั่น (still) เครื่องควบแน่น (condenser) และภาชนะรองรับ (receiver) เป็นต้น
บทความเกี่ยวกับ วิธีเลือกผลิตภัณฑ์อาหารเสริมอย่างปลอดภัย นะคะสนใจกดเข้าไปอ่านเลย
ศึกษาเรื่องราวเกี่ยวกับอาหารเสริมและสารสกัดอื่นๆได้ที่นี่ คลิก
ขอบคุณที่มา: มหาวิทยาลัยแม่โจ้